Τα θέματα που αφορούν τον επενδυτικό και αναπτυξιακό προγραμματισμό, όπως και τη διοίκηση των οικονομικών αξιών στους ΟΤΑ αποτελούν κομβικό στοιχείο σε μία αποτελεσματική, αποδοτική και ποιοτική διοίκηση.
Στην κατεύθυνση αυτή αναδεικνύεται ως κεντρικός γνώμονας ένα τρίπτυχο με τρεις άξονες:
-η μετάβαση σε μια Πράσινη Οικονομία;
-η ανάπτυξη ενός πλαισίου Ψηφιακού Μετασχηματισμού με εισαγωγή καινοτομίας στις υπηρεσιακές λειτουργίες &
-η διαρκής ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού των ΟΤΑ μέσω ενός ολοκληρωμένου σχεδίου Δια Βίου Μάθησης και της εφαρμογής του για ανάπτυξη, ενίσχυση και αναβάθμιση δεξιοτήτων.
Στο πεδίο της μετάβασης σε μια Πράσινη Οικονομία, οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α’ Βαθμού μπορούν να ηγηθούν και να εξασφαλίσουν τους στόχους για κλιματική ουδετερότητα, ενίσχυση και διατήρηση του φυσικού κεφαλαίου, ευημερία των πολιτών και βελτίωση της ποιότητας ζωής.
Μεταξύ των δράσεων που μπορούν να υλοποιήσουν συμπεριλαμβάνονται ενδεικτικά τα εξής:
- Η «ανακαίνιση» κτιρίων και η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσής τους,
- Η δημιουργία πλατφορμών με τη συμμετοχή των Τοπικών Αρχών για την παρακολούθηση της βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης και την επίλυση προβλημάτων στον κτιριακό τομέα,
- Η εγκατάσταση έξυπνων συστημάτων για την προώθηση της έξυπνης κινητικότητας,
- Η προώθηση βιώσιμων συστημάτων μεταφοράς,
- Η προώθηση της πολυτροπικής κινητικότητας,
- Η μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των μεταφορών στις πόλεις,
- Η συνεργασία και υλοποίηση δράσεων με ειδικές ομάδες, όπως είναι οι γεωργοί και αλιείς για την εφαρμογή της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής και της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής για την από κοινού αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, την προστασία του περιβάλλοντος και την διατήρηση της βιοποικιλότητας,
- Η υλοποίηση ενημερωτικών δράσεων και ενεργειών ευαισθητοποίησης για τη μείωση των χημικών ουσιών και την προώθηση ασφαλών, θρεπτικών και υψηλής ποιότητας διατροφικών προϊόντων,
- Η υλοποίηση δράσεων για τη διατήρηση και αποκατάσταση των οικοσυστημάτων, των οικοσυστημικών υπηρεσιών και της βιοποικιλότητας,
- Η ενεργή συμμετοχή στην προώθηση της βιώσιμης «γαλάζιας» οικονομίας,
- Ο οικολογικός προσανατολισμός των προϋπολογισμών υλοποίησης έργων και δράσεων και η ενσωμάτωση του αποτυπώματος στο κλίμα,
- Η συμμετοχή σε ευρωπαϊκά προγράμματα προώθησης της έρευνας και της καινοτομίας,
- Η επανεκπαίδευση και η αναβάθμιση των δεξιοτήτων για την ευκολότερη περιβαλλοντική μετάβαση,
- Η υλοποίηση τοπικών πρωτοβουλιών για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής
- Η ενδυνάμωση των ενεργειακών κοινοτήτων,
- Η προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και των εφαρμογών τους σε όλους τους ενεργοβόρους τομείς των Τοπικών Αρχών,
- Η δημιουργία πλατφόρμας ανταλλαγής ορθών πρακτικών σχετικά με τον τρόπο υλοποίησής τους σε τοπικό επίπεδο,
- Η αποκατάσταση των τοπικά υποβαθμισμένων περιοχών,
- Η συμβατότητα στον σχεδιασμό των κτιρίων με τις αρχές της κυκλικής οικονομίας,
- Η προώθηση της κυκλικής οικονομίας και η διαχείριση των παραγόμενων στερεών απορριμμάτων και υγρών αποβλήτων με βιώσιμο τρόπο και μεθόδους και
- Η αυξημένη ψηφιοποίηση.
Σημαντικό ρόλο στην μετάβαση των Δήμων προς την πράσινη ανάπτυξη διαδραματίζουν τα Σχέδια Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας.
Τα ΣΒΑΚ είναι ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑ σχέδια που στοχεύουν στον περιορισμό των ΙΧ αυτοκινήτων και στην αύξηση των μετακινήσεων με περπάτημα, ποδήλατο, συγκοινωνία και κοινόχρηστα μέσα μετακίνησης. Καταρτίζονται με σκοπό την κάλυψη των αναγκών για την κινητικότητα των ανθρώπων και τη μεταφορά αγαθών στον αστικό και περιαστικό ιστό προς διασφάλιση καλύτερης ποιότητας ζωής. Το Σ.Β.Α.Κ. στηρίζεται σε υφιστάμενες πρακτικές σχεδιασμού λαμβάνοντας υπόψη αρχές ενσωμάτωσης επιμέρους τομεακών πολιτικών, συμμετοχικότητας και αξιολόγησης.
Τα ΣΒΑΚ παρεμβαίνουν στους εξής τομείς:
(α) Δημόσια συγκοινωνία
(β) Βάδισμα και ποδηλασία
(γ) Διαλειτουργικότητα
(δ) Ασφάλεια αστικών οδών
(ε) Οδικές μεταφορές (ρέουσες και αδρανείς)
(στ) Αστική εφοδιαστική
(ζ) Διαχείριση κινητικότητας και
(η) Ευφυή Συστήματα Μεταφορών.
Οι αντικειμενικοί στόχοι ενός ΣΒΑΚ συνίστανται στη βελτίωση των συνθηκών προσβασιμότητας στα εναλλακτικά μέσα μεταφοράς, στην ασφάλεια κατά τις μετακινήσεις, στη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και της κατανάλωσης ενέργειας, στην αύξηση της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητας κατά τη μετακίνηση ανθρώπων και αγαθών και στην ενίσχυση της ελκυστικότητας και της ποιότητας του αστικού περιβάλλοντος.
Τα ΣΒΑΚ θα αποτελούν τόσο στο παρόν όσο και στο άμεσο μέλλον αναπόσπαστο εργαλείο των φορέων της τοπικής Αυτοδιοίκησης και των λοιπών εμπλεκομένων φορέων, για τη στρατηγική αντιμετώπιση των θεμάτων βιώσιμης κινητικότητας και βελτίωσης της ποιότητας ζωής των πολιτών